دانشکده پزشکی

تعریف بیوتکنولوژی

زیست فناوری ( بیوتکنولوژی) به مفهوم به کارگیری سامانه های زنده و جانداران برای توسعه یا تولید
محصولات یا هر گونه کاربرد فناورانه که از سامانه های زیستی، جانداران یا مشتقات آن استفاده می کند
تا محصولات یا فرایندهای خاصی را ایجاد یا اصلاح نماید، به کار برده می شود. به طور کلی هر گونه کنش
هوشمندانه بشر در آفرینش، بهبود و عرضه فراورده های گوناگون با استفاده از جانداران، به ویژه از راه
دستکاری آنها در سطح مولکولی در حوزه این مهمترین، پاکترین و اقتصادی ترین فناوری حاضر یعنی
زیست فناوری، جای میگیرد. نام این دانش از این رو در ایران با نام «بیوتکنولوژی» شناخته میشود که
تقریباً در همه کشورهای جهان با همین نام شناخته می شود. پیش بینی می شود ارزش بازار جهانی
زیست فناوری تا سال ۲۰۲۵میلادی به ۷۲۷٫۱میلیارد دلار آمریکا برسد.

تاریخچه بیوتکنولوژی در جهان و ایران

پیشینه به کارگیری میکروارگانیسم ها برای تولید مواد خوراکی مانند نان، سرکه، آبجو، ماست، و پنیر به بیش
از ۸ هزار سال پیش برمیگردد. نقش میکروارگانیسمها در تولید الکل و سرکه در سده پیش زمانی کشف
شد که گروهی از بازرگانان فرانسوی در جستجوی روشی بودند تا از ترششدن شراب و آبجو هنگام
جابه جایی آنها با کشتی به نقاط دور جلوگیری کنند. آنان از لویی پاستور درخواست کمک کردند. لویی
پاستور پی برد که مخمرها در خلأ قند را به الکل تبدیل می کنند. این فرایند تخمیر بیهوازی نام دارد؛ و نیز
دریافت که ترشیدگی و آلودگی بر اثر فعالیت باکتری هایی است که الکل را در حضور اکسیژن به اسید
استیک تبدیل می کنند.

حدود ۳۰سال از عمر این فناوری نو در ایران می گذرد و ایران نیز سرمایه گذاری هایی را برای تربیت نیروی
انسانی و ایجاد چند مرکز پژوهشی آغاز کرده است .مؤسسه واکسن و سرم سازی رازی و انستیتو پاستور از
مؤسسات کهن ایران هستند که در زمینه تولید سرم و واکسن از زیست فناوری استفاده می کنند. اما نخستین
مرکز تخصصی زیست فناوری دو دهه پیش در سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران شکل گرفت. بعد از
آن مرکز ملی تحقیقات مهندسی ژنتیک و مؤسسات پژوهشی دیگر در بخشهای مختلف به ویژه دانشگاهها
فعالتر شدند. در دهه ۷۰گروهی از سوی وزارت خانه های علوم، جهاد کشاورزی و بهداشت و درمان به خارج
اعزام شدند و با بازگشت این گروه، فعالیت های پژوهشی رونق گرفت. در سال ۱۳۷۹گروه زیست فناوری به
درخواست متخصصان و به دستور محمد خاتمی، رئیس جمهور وقت، در وزارت علوم تشکیل شد و برنامه ملی
زیست فناوری نتایج فعالیت این گروه است. به دنبال پیشرفت های حاصل شده و اقدامات شورای عالی زیست
فناوری، شورای عالی انقلاب فرهنگی در اسفندماه ۱۳۹۰سند تشکیل ستاد توسعه زیست فناوری را تصویب
نمود و این ستاد ذیل معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور تأسیس گردید.

تاریخچه بیوتکنولوژی در دانشگاه علوم پزشکی لرستان

دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی لرستان از سال 1396اقدام به پزیرش دانشجو در مقطع کارشناسی
ارشد رشته بیوتکنولوژی پزشکی کرده است.

رسالت گروه (mission)

ماموریت گروه بیوتکنولوژی پزشکی، حرکت در راستای تحقق اهداف کلان منطقه آمایشی و اهداف دانشگاه
علوم پزشکی لرستان و بهبود و ارتقاء سطح تولیدات داخلی و کاهش هزینه های مردم جامعه از طریق تربیت
نیروی انسانی خلاق و کارآمد و گسترش مشارکت های بین بخشی و کمک به یافتن پاسخ های مناسب به
نیازهای منطقه ای و کشور از طریق پژوهش های مرتبط در زمینه بیوتکنولوژی می باشد.

دورنما (vision)

گروه بیوتکنولوژی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی لرستان با استعانت از ذات مقدس الهی، تلاش می نماید که
با بهره گیری از سرمایه های انسانی کارآمد و کلیه منابع، طی ۱۰سال آینده جایگاه آموزشی و پژوهشی
رشته بیوتکنولوژی را به کمتر از 15در بین دانشگاه های کشور برساند و جزء 10دانشگاه علوم پزشکی در
سطح کشور باشد که علم و فناوری را بومی سازی و کاربردی کرده است.

ارزش های گروه بیوتکنولوژی پزشکی

1- رعایت ارزش های معنوی و دینی
2- رعایت احترام افراد
3- حفظ ارزش های انسانی و توجه به اصل کرامت انسانی و اخلاق حرفه ای
4- تعهد در انجام امور محوله و رعایت امانت داری
5- انجام کار تیمی و گروهی
6- ترویج مشارکت بین بخشی
7-  انجام کار با کیفیت
8- پاسخگویی به نیازهای جامعه
9- صیانت از منابع تخصیص داده شده

اهداف کلی گروه بیوتکنولوژی پزشکی

1-  ارتقاء کمی و کیفی اعضای هیئت علمی و کارکنان گروه
2-  ارتقاء سطح کمی و کیفی فعالیت های آموزشی گروه
3- ارتقاء سطح کمی و کیفی فعالیت های پژوهشی گروه
4-  توسعه همکاری های بین بخشی با نهادهای دولتی و غیر دولتی داخلی و بین المللی فعال در حوزه بیوتکنولوژی پزشکی
5-  تربیت دانش آموختگان توانمند، کار آفرین و بروز در راستای رفع نیاز سلامت جامعه و ارتقاء سطح

ارزیابی محیط داخلی و خارجی گروه بیوتکنولوژی پزشکی
الف: محیط داخلی گروه
نقاط قوت
1- وجود اعضای هیئت علمی و کارشناسان متعهد و توانمند به فعالیت های آموزشی و پژوهشی
2- دسترسی به منابع کتابخانه ای و الکترونیکی آموزشی و پژوهشی
3- وجود حسن تعامل و همکاری و همسویی بین اعضای گروه با سایر گروهها و مسئولین دانشکده و دانشگاه
4- وجود آزمایشگاههای مختلف در گروه و دانشکده و امکان استفاده از آنها
5- وجود دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد

نقاط ضعف:

1- کمبود ردیف سازمانی برای جذب کادر هیئت علمی و آیین نامه های گروه آموزشی بیوتکنولوژی پزشکی
2- کمبود فضای فیزیکی استاندارد مورد نیاز گروه
3- کمبود تجهیزات مناسب آزمایشگاهی
4-   عدم وجود نیروی کارشناس ثابت در گروه

ب: محیط خارجی گروه
فرصت ها
1- موقعیت مناسب جغرافیایی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و مذهبی و مرکزیت شهر خرم
2-   وجود وسایل ارتباط جمعی مناسب
3-    اجماع نظر متخصصان ذیربط و مسئولین در سطح منطقه ای و ملی به ارتقا سطح تولیدات داخلی دارو
4-   وجود مراکز آموزش عالی مختلف در شهر خرم آباد
5-    وجود تعامل با سایر دانشکده ها در رابطه با استفاده از امکانات آزمایشگاهی آن دانشکده ها
6-    سیاست های توسعه ای بالادستی، در خصوص گسترش تحصیلات تکمیلی
7-  وجود بستر مناسب برای تاسیس شرکت های دانش بنیان از سوی وزارت بهداشت درمان و آموزش
پزشکی در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی
8-   وجود کارخانجات و مراکز صنعتی استان، مراکز بهداشتی درمانی، مراکز آموزشی درمانی به منظور
برگزاری دوره های کارآموزی و انجام پروژه های تحقیقاتی دانشجویان در مقاطع کارشناسی و تحصیلات تکمیلی
9-  افزایش توجه و نگرش مسئولین و مردم به مسایل بهداشتی محیطی و حفظ محیط زیست

تهدیدها
1- عدم اثر گذاری مستقیم گروه در تامین بودجه
2-  تغییر مداوم و کارشناسی نشده برخی از قوانین و مقررات جاری
3- وابسته بودن برنامه ها و اهداف عینی به سیاست ها و شرایط حال دانشکده و دانشگاه
4-  کمبود جاذبه های رفاهی برای جذب و ماندگاری کارشناسان و اعضای هیئت علمی

اولویت های استراتژیک گروه بیوتکنولوژی پزشکی
1- بازنگری کوریکولوم آموزشی و سرفصل دروس منطبق با مشکلات و نیازهای جامعه
2-  جذب نیروی هیئت علمی آموزشی و توسعه تحصیلات تکمیلی براساس استاندارد وزارت بهداشت
3- برگزاری کارگاهها و دوره های آموزشی مناسب از لحاظ کمی و کیفی برای ارتقاء توانمندیهای اعضای
هیئت علمی و کارشناسان گروه
4-  تامین اعتبارات و بودجه لازم برای توسعه فعالیت های علمی، آموزشی و پژوهشی گروه
5- تامین تجهیزات و امکانات سخت افزاری و نرم افزاری متناسب با استانداردها
6-  ایجاد ارتباط موثر و بیشتر اعضای عیئت علمی و مدیران با مسئولین ارشد دانشگاه و استان
7- برنامه ریزی و تدوین دوره ها و کارگاههای آموزشی فوق برنامه (نرم افزارها و بازدیدهای علمی) جهت
ارتقاء توانمندی فارغ التحصیلان
8-  پیگیری ایجاد چارت سازمانی مناسب
9- استفاده بهینه از بستر پژوهشی موجود در سایر مراکز صنعتی، آموزشی و پژوهشی
10- تطبیق اولویت های پژوهشی گروه بیوتکنولوژی پزشکی با نیازهای جامعه در حوزه تولیدات دارویی و توسعه علوم دانش بنیان بیوتکنولوژی
11-  تهیه شناسنامه برای تجهیزات آزمایشگاهی و برنامه ریزی منظم به منظور تعمیر و نگهداری آنها